Konwersatorium poświęcone jest szybko rozwijającemu się od końca ubiegłego wieku nurtowi Ekonomii- Ekonomii Behawioralnej, którego celem jest zrozumienie sposobu podejmowania decyzji ekonomicznych. Ekonomia Behawioralna nie neguje dorobku Ekonomii głównego nurtu, ale proponuje jego uzupełnienie analizą czynników społecznych i emocjonalnych na podejmowanie decyzji przez jednostki oraz instytucje.
Proponuję omówienie i dyskusję pięciu głównych obszarów zainteresowań czołowych ekonomistów behawioralnych.
Pierwsza część zajęć poświęcona będzie genezie Ekonomii Behawioralnej, i jej ewolucji od „starej” (lata 60-te i 70-te ubiegłego wieku) do „nowej” Ekonomii Behawioralnej (koniec lat 70-tych do czasów współczesnych). Omówimy psychologiczne prawidłowości wpływające na podejmowanie decyzji ekonomicznych - cechy osobowości, sposób wyznaczania celu, lokalizację poczucia kontroli (wewnątrz z zewnątrz sterowność), wpływ emocji i kształtowanie się motywacji.
Bardzo ciekawym i szybko rozwijającym się polem badawczym Ekonomii Behawioralnej jest neuroekonomia, która dzięki możliwościom współczesnych technikobrazowania pozwala określić wpływ wymienionych wyżej czynników na aktywność mózgu.
Osobną uwagę poświecimy kształtowania się i funkcji postaw – centralnego pojęcia Psychologii Społecznej, a także związkowi między postawą a użytecznością. Związek ten pokazuje wyraźnie możliwości pogłębienia klasycznej analizy ekonomicznej i przybliżenie jej do realiów gospodarki.
Drugą część konwersatorium poświęcimy problemowi racjonalności ekonomicznej; jak dalece fizjologiczne i poznawcze ograniczenia człowieka, oszczędzanie wysiłku poznawczego, używanie heurystyk składają się na ograniczoną ,racjonalność jego decyzji i niestabilność preferencji. Szczególnym przykładem tej niestabilności są paradoksy wyboru w czasie.
W trzeciej części zajęć zajmiemy się najbardziej znaną koncepcją Ekonomii Behawioralnej – Teorią Perspektywy w ujęciu mikro i makroekonomicznym. Wykorzystanie tej teorii okazało się szczególnie przydatne w analizach decyzji finansowych, omówimy podstawowe koncepcje – księgowanie mentalne, iluzja pieniądza, wpływ poczucia sprawiedliwości na ocenę sytuacji finansowej, heurystykę afektu i błędach poznawczych związanych z tą heurystyką.
Przedmiotem czwartek części zajęć będzie analiza czynników określających percepcję działań ekonomicznych i subiektywne postrzeganie ryzyka.
Ostatnia część będzie syntezą wcześniejszych rozważań i wykorzystania Ekonomii Behawioralnej do Polityki Gospodarczej. Rozwój Teorii Impulsu (Nudge) Richarda Thalera i Cassa Susteina pokazuje przydatność nurtu ekonomii, któremu poświęcone jest konwersatorium.
Ekonomia Behawioralna jest z założenia interdyscyplinarna ponieważ jej przedstawiciele postulują włączenie do analizy decyzji ekonomicznych różnych czynników społecznych, osobowościowych, sytuacyjnych określających kontekst tych decyzji. Proponowane teksty są więc różnorodne - fragmenty podręczników, artykuły naukowe, fragmenty wystąpień czołowych przedstawicieli tego nurtu (,google lectures, Patten lectures), referaty na konferencjach.
Ocena końcowa z zajęć będzie zależała od:
3-4 Prace domowe: 1-5 lub 1-10 pkt, 2-3 prace na zajęciach 1-5 pkt, 2,3 kartkówki 0-5 lub 0-10 pkt.
- Teacher: Ewa Gucwa-Leśny